Sarımsak tüketilmesi ile kanser gelişimi arasındaki ilişkinin bilinmesi yeni değildir. Saygın merkezlerde yapılan hücre çalışmaları ve hayvan deneylerinde sarımsağın kanser riskini azalttığı gözlenmiştir. İnsanları kapsayan geniş epidemiolojik çalışmalar da yapılmış olmakla birlikte sarımsak tüketen insanların genelde daha fazla sebze ve meyve tüketiyor olmalarından yada daha başka bir deyişle daha sağlıklı beslenme alışkanlıklarına sahip olabileceklerinden doğrudan sarımsak etkisinin varlığı net olarak ortaya konamamıştır.
Yapılan son çalışma sözü edilen karıştırıcı etmenleri de göz önüne alması ve sonucunda da sarımsak tüketilmesinin prostat kanseri riskini yarı yarıya azalttığını göstermesi açısından önemlidir.
Sarımsak tüketilmesinin olumlu katkılarının prostat kanseri gelişme riskini azaltmasıyla sınırlı olmadığı düşünülmektedir. Kalın bağırsak, mide ve meme kanseri gelişim risklerinin azaltılması yönünde de etkileri olabileceğini gösteren çalışmalar yayınlanmaktadır.
Uzmanların altını çizdiği bir başka nokta da sarımsağın olumlu etkilerini yalnızca belirli bazı dokular üzerinde yapmamasıdır. Tüm beden için geçerli olan geniş bir kanser karşıtı etkiden söz edilmektedir.
Konuyla ilgili olarak akla gelebilecek sorulardan birisi sarımsağın yemekler içinde yada tabletler biçiminde alınmasının arasında fark olup olmadığıdır. Bununla ilgili yapılan çalışmalarda net bir yanıta ulaşılamamıştır.
Sarımsak içinde bulunan çeşitli bileşikler izole edilmiştir ve incelenmektedir. Bunların tabletlere yansıtılması ile etkisinin değişip değişmediği de araştırılan konular arasındadır.
İnsanlar arasında özellikle sarımsak içeren tablet kullanımına yönelten en önemli neden çok fazla miktarda sarımsak tüketilmesi gereğine olan inanışlardır. Ancak bazı uzmanlar haftada bir yada iki baş sarımsak tüketilmesinin yararlı etkiler için yeterli olabileceğini düşünmektedirler. Bunun yanında haftada dört yada beş baş sarımsağın optimal etki için uygun miktar olduğunu belirten araştırmacılar da vardır. Bunların üzerindeki miktarların sindirim sorunlarına yol açabileceğinin altı çizilmektedir.
Sarımsağı sevmeyenler içinde aslında bir iyi haber söz konusudur. Araştırmalar sarımsak ve soğan sınıfından tüm sebzelerin benzer kanser karşıtı etkilere sahip olabileceğini göstermektedir.
15 Mayıs 2003
Prof. Dr. Kayıhan Engin
(Havadan sudan köşe yazıları; s: 57)
